Wakacje Puszcza Białowieska 2025, weekend Puszcza Białowieska, noclegi, kwatery

Puszcza Białowieska jest największym polskim naturalnym lasem. Położona na kresach wschodnich, na Podlasiu, ciągnie się jeszcze daleko po stronie Białoruskiej. To jeden z najczystszych regionów w naszym kraju.

Puszcza Białowieska odegrała ważną rolę w historii. W czasach Władysława Jagiełły puszcza była terenem łowów królewskich i wszelkie polowanie i osiedlanie się w niej było zabronione dla miejscowych. Według legendy sam August II w pojedynkę polował na niedźwiedzia. Największego uszczerbku puszczy dokonali Niemcy podczas I wojny światowej. Las był przez nich intensywnie wycinany a w celu usprawnienia wywozu zbudowano gęstą sieć kolejki wąskotorowej, docierającej do niemal każdego zakątka puszczy. Powstały liczne tartaki, mocno przetrzebiono zwierzynę.

Pomimo zagrożenia, puszcza przetrwała do dzisiejszych czasów. Po stronie Polskiej znajduje się ok. 580 km2 kompleksu leśnego. W 1932 roku fragment puszczy otoczono ochroną Parku Narodowego, a w 1972 roku Puszczę Białowieską uznano za część światowego dziedzictwa ludzkości i wpisano na listę Rezerwatów Biosfery i listę Światowego Dziedzictwa Przyrody UNESCO. Dzięki szczególnej ochronie, możemy się dziś cieszyć widokiem pierwotnego lasu i wypoczywać wśród nieskażonej, dziewiczej przyrody.

Niezwykłe jest bogactwo flory i fauny puszczy. W tym ogromnym lesie przetrwało wiele gatunków, które gdzie indziej już wyginęły. Pośród rozległych lasów znajdują się torfowiska i łąki. Spacerując wytyczonymi ścieżkami, często zobaczyć można powalone, porośnięte mchem pnie drzew. Wszystko to nadaje Puszczy Białowieskiej niepowtarzalny urok, a odwiedzający ją mają poczucie tajemniczości. W puszczy wydzielono wiele rezerwatów florystycznych i faunistycznych. Najciekawsze z nich to: "Dolina Waliczówki", "Szczekotowo".

Florę Puszczy Białowieskiej szacuje się na ok. 5000 gatunków. Puszcza jest ostatnim na Niżu Europejskim pierwotnym fragmentem lasu. W drzewostanie dominują lasy grądowe i mieszane, w których znajdziemy świerki, sosny, olsze, dęby i brzozy. Największe rozmiary z pośród drzew osiągają dęby. Są wysokie, wiekowe i wyjątkowo majestatyczne. Szacuje się, że najstarsze z nich mogą pamiętać nawet czasy Kazimierza Wielkiego.

Faunę reprezentuje prawie 12 tysięcy gatunków zwierząt. Pośród runa leśnego mieszkają m.in. żubry, dziki, wilki, łosie, rysie, wydry, borsuki i gryzonie. Część zwierząt żyje w zagrodach hodowlanych, w których turyści mogą je bez większych problemów zobaczyć. Wizytówką puszczy jest potężny i dostojny żubr. Po stronie polskiej doliczono się ok. 300 wolno żyjących osobników. Puszcza Białowieska jest jednym miejscem w Polsce, gdzie występuje pochodząca ze strefy tajgi i podlegająca ścisłej ochronie, ryjówka średnia. Przypuszcza się, że dawniej białowieskie lasy zamieszkiwał też tarpan i tur.

Będąc w tym regionie, koniecznie trzeba odwiedzić dwie urokliwe miejscowości: Białowieżę i Hajnówkę – oferujące turystom najwięcej atrakcji.

Białowieża to stara wieś z drewnianymi domami. Jest popularnym ośrodkiem wypoczynkowym i centrum naukowym. Główną atrakcją miejscowości jest ceglasta, prawosławna cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy. W środku znajduje się jedyny w Polsce ikonostas z chińskiej porcelany! W Białowieży koniecznie należy przespacerować się parkiem pałacowym, uważanym za jeden z najpiękniejszych w Polsce. Rośnie w nim wiele różnych drzew, w większości obcego pochodzenia. Warto zajrzeć do Muzeum Przyrodniczo-Leśnego Białowieskiego Parku Narodowego a także skansenu budownictwa drewnianego, w którym poznać można tradycję tych ziem, ściśle związaną z kulturą polską, białoruską i ukraińską. Godną polecenia atrakcją jest ścieżka edukacyjna "Żebra Żubra" prowadząca do Rezerwatu Pokazowego Zwierząt, gdzie można zobaczyć żubry, dziki, łosie i wilki. Zwierzęta żyją w dużych zagrodach, w których starano im się stworzyć warunki podobne do naturalnych. Miejsce szczególnie powinno spodobać się dzieciom. Alternatywnym i równie ciekawym miejscem do spaceru jest Szlak Dębów Królewskich. Wokół ścieżki stoją wiekowe drzewa, nazwane imieniem znanych postaci historycznych.

Nieopodal Białowieży znajduje się Miejsce Mocy, do którego prowadzi ścieżka dydaktyczna. Główną atrakcją miejsca jest kamienny krąg, który wytwarza pole magnetyczne oddziałujące pozytywnie na człowieka.

Hajnówka jest największą miejscowością w regionie. Położona na skraju ogromnego kompleksu leśnego bywa nazywana "bramą do Puszczy Białowieskiej". Jest to jedno z najmłodszych miast w województwie, nie ma imponujących zabytków, ale mimo to jest bardzo popularna i często odwiedzana przez turystów przybywających w te strony. Wizytówką i ozdobą Hajnówki jest nowoczesna cerkiew, w której organizowany jest corocznie Międzynarodowy Festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej. Sobór Świętej Twórcy pod względem architektonicznym zalicza się do najoryginalniejszych budowli sakralnych na świecie. Wybudowany w 1982 roku zachwyca swoim ogromem (może pomieścić 5 tys. ludzi), pięknym wnętrzem, falistym dachem i kształtem kopuł.

Miejsca noclegowe czekają jednak nie tylko w tych miejscowościach, ale i w wielu mniejszych okolicznych wioskach, jak np. Trywieża, Topiło, czy Narewka. Są to spokojne osady o charakterze typowo białoruskim: z urokliwymi cerkiewkami i kolorowymi domami otoczonymi sadami i zadbanymi ogródkami pełnymi kwiatów.

W dobie błyskawicznej urbanizacji i rozwoju przemysłu coraz większą uwagę zwracamy na ochronę przyrody. Dziś każdy z nas wie, iż wskutek ekspansji człowieka, zanikają dziewicze przyrodniczo tereny oraz wymierają liczne gatunki roślin i zwierząt. Czy jednak przyszłoby nam do głowy, że już w średniowieczu odczuwano taką potrzebę lub wręcz konieczność?

Dla wielu zaskoczeniem jest fakt, iż już pierwsi polscy królowie podjęli intensywne działania w celu ochrony Puszczy Białowieskiej. Średniowieczni władcy uwielbiali polować w białowieskich ostępach, a król Jagiełło gromadził tutaj zapasy dziczyzny dla swojego wojska przed bitwą pod Grunwaldem. Obszar ten pozostał wyjątkowy do dziś i na całym świecie jest symbolem polskiej przyrody, podobnie jak żyjący tu i widniejący w herbie Białowieskiego Parku Narodowego żubr.

Czy wiesz, że żubr przez pewien czas nie występował na terenach Puszczy Białowieskiej? Przed I Wojną Światową odnotowano tu obecność 700 osobników. Po wojnie, w 1919 roku kłusownicy zastrzelili ostatniego żubra. 10 lat później sprowadzono tutaj nowe osobniki czystej krwi i rozpoczęto ich hodowlę w specjalnym zwierzyńcu. Działania te powiodły się i dziś na wolności żyje około 430 sztuk.

Centralna część Puszczy Białowieskiej jako teren o szczególnych walorach, została w 1932 roku objęta ochroną w formie parku narodowego. Białowieski Park Narodowy osiągnął status rezerwatu biosfery oraz został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Najstarszą część puszczy stanowi rezerwat ścisły, w którego obrębie rosną dziewicze lasy położone w widłach Narewki i jej dopływu – Hwoźnej. Miejsce to jest jednym z nielicznych w Polsce, gdzie możemy zobaczyć jak wyglądały leśne ostępy w pradawnych czasach. Szczególnie imponujące są wieloletnie dęby, wśród których wyróżniamy około 10 tysięcy pomników przyrody. Legendarnym dębem był 500-letni Dąb Jagiełły, który został powalony przez wiatr. Niestety w ramach wycieczki turystycznej możemy zwiedzić jedynie niewielką część rezerwatu i tylko w towarzystwie wykwalifikowanego przewodnika.

Aby ogarnąć wzrokiem ogrom Puszczy Białowieskiej, warto wdrapać się na wieżę obserwacyjną koło Kosego Mostu. Kiedy staniemy na jej szczycie, naszym oczom ukaże się zapierający dech w piersiach krajobraz rozległych lasów przeciętych doliną Narewki. Jeśli zaopatrzymy się w lornetkę, przy odrobinie szczęścia będzie nam dane zaobserwować żyjące tutaj zwierzęta, które na ogół są bardzo czujne i raczej pozostają w ukryciu. Na szczęście aby zobaczyć króla Puszczy Białowieskiej – żubra, nie musimy godzinami wypatrywać go wśród drzew. Wystarczy wybrać się do Rezerwatu Pokazowego Żubrów, gdzie z bliskiej odległości możemy podziwiać imponującą fizjonomię tego zwierzęcia. Będziemy mieli okazję zobaczyć tu również najsłynniejszego polskiego drapieżnika czyli wilka, a także jelenie, sarny, łosie, dziki, koniki polskie oraz żubronie – gatunek powstały ze skrzyżowania żubra z bydłem domowym.

Badania wykazały, że w Puszczy Białowieskiej żyje około 12 tysięcy gatunków zwierząt, co stanowi około 32% całkowitej liczby gatunków w Polsce. Jednakże szacuje się, iż tutejsza fauna jest rozpoznana tylko w około 50% , co daje podstawy by przypuszczać, iż w Puszczy może żyć nawet 25 tysięcy gatunków.

Puszcza Białowieska wyróżnia się nie tylko walorami przyrodniczymi, ale również kulturowymi. Do najciekawszych miejsc należy Park Pałacowy zajmujący powierzchnię około 50 ha, pochodzący z przełomu XIX i XX wieku. Parkiem w stylu angielskim otoczono pałac carski, a na jego terenie znajduje się najstarszy zabytek w Białowieży – obelisk z piaskowca postawiony tu na pamiątkę polowania Augusta III Sasa w 1752 roku. Dużą atrakcją są również tradycyjne wsie, gdzie zachwyca nie tylko styl budowy zagród, ale także architektura mała – żurawie czy też drewniane płoty. Należy pamiętać, iż teren Puszczy Białowieskiej to miejsce krzyżowania się trzech kultur: białoruskiej, ukraińskiej i polskiej. Możemy się z nimi zetknąć biorą udział w organizowanych tutaj imprezach: Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce (dwa ostatnie tygodnie maja), imprezie folklorystycznej Noc Kupały (w Białowieży starszych Białorusinów, w Narwi - młodych Białorusinów); w Dubiczach Cerkiewnych - ukraińskiej (pierwsza sobota lipca) i Spotkaniach Folkowych w Czeremsze.