Wakacje Roztocze 2025, weekend Roztocze, noclegi, kwatery

Niewielkie wzgórza porośnięte lasem, czyste powietrze, liczne ostoje ptactwa i zwierzyny to typowy krajobraz spokojnego Roztocza – regionu, który ciągnie się od położonej na wschodzie Polski Lubelszczyzny, aż po Lwów na Ukrainie. Atrakcyjność fauny i flory tego pasma podkreśla utworzenie Roztoczańskiego Parku Narodowego.

Zachodnia część Roztocza zbudowana jest z lessów, drobnoziarnistych ziaren skalnych. Podatne na niszczenie przez wodę utworzyły z czasem gęstą sieć malowniczych i stromościennych wąwozów. Środkowe Roztocze to kraina położona na utworach wapiennych, porośnięta niemal w całości lasem. Jest najlepiej zagospodarowana pod względem turystycznym. Wschodnia część należy do najmniej zagospodarowanej. Są tu najwyższe wzniesienia Roztocza: Wielki Dział i Krągły Goraj (395 m n.p.m.).

Miłośnicy przyrody odpoczywać mogą wśród pięknych lasów bukowych i jodłowych. Oglądać będą rzadko spotykane rosiczki owadożerne oraz kilkanaście odmian storczyków. Ozdobą i symbolem Roztoczańskiego Parku Narodowego jest konik polski, którego można zobaczyć na własne oczy nad brzegiem stawu Echo lub we Floriance.

Niezwykłą atrakcją przyrodniczą są „Szumy nad Tanwią”, czyli roztoczańskie wodospady. W rezerwacie tym ze skalistych progów spływają kaskadami spiętrzone wody. Równie piękne spienione wody odnajdziemy w rezerwacie „Czartowe Pole” na rzece Sopot. Nieopodal stoją ruiny starej papierni, której ściany porasta rzadki gatunek paproci.

Ziemie Roztoczańskie mają ciekawą historię. Świadczą o niej pałace, dworki, kościoły, kapliczki, kopce, kurhany, cmentarzyska.. Dawniej mieszkało tu plemię Gotów. Miejscem związanym z nimi jest Masłomęcz. W Ślipczach warto poświęcić kilka chwil, aby zobaczyć Bug, który tworzy malowniczy przełom wśród kredowych wzniesień. Znajdują się tu też tajemnicze kurhany. Największy z nich nazywany jest "mogiłą Chrobrego". Podobno miejscem związanym z kijowską wyprawą naszego władcy jest pobliski Królewski Kąt. To bagniste obniżenie terenu porośnięte jest pięknymi łąkami i kępami drzew.

Na Roztoczu nie znajdziemy dużych miast. W pobliżu największy jest Zamość – renesansowe miasto Zamoyskich. Niezwykle ciekawa historia miasta oraz liczne zabytki przyciągają rzesze turystów. Zamość to również idealne miejsce do rozpoczęcia zwiedzania ziemi roztoczańskiej.

Tomaszów Lubelski to miasto, w którym zachował się zabytkowy układ urbanistyczny. Przebywając tu warto odnaleźć zabytkowy drewniany kościółek pw. Najświętszej Marii Panny z XVII wieku (uważany za jeden z najpiękniejszych w Polsce!).

Krasnobród to miejscowość nazywana roztoczańską Częstochową – słynie z sanktuarium maryjnego i cudownych źródełek. Znajdujący się tutaj Klasztor Dominikanów został ufundowany przez Marysieńkę Sobieską. Mieści się w nim Muzeum Sakralne oraz Muzeum Wsi Krasnobrodzkiej, w którym utworzono ciekawą ekspozycję geologiczną i etnograficzną. Krasnobród to idealna miejscowość na wypoczynek. To uzdrowisko położone w dolinie Wieprza słynie z bogatych źródeł solankowych. Ciekawym miejscem jest kapliczka „Na wodzie” pod którą znajduje się źródło o właściwościach leczniczych i mających moc przywracania miłości.. Czy faktycznie pomaga, najlepiej sprawdzić samemu.

Zwierzyniec jest miasteczkiem o jednoznacznie kojarzącej się nazwie. I faktycznie: w XVI wieku mieścił się tu zwierzyniec, w którym trzymano m.in. żubry, łosie, jelenie, dziki, wilki, rysie i tarpany. Ozdobą miejscowości jest niewielki barokowy kościółek na wyspie, uznawany też za najpiękniejszy zabytek całego Roztocza. Ciekawostką jest pomnik upamiętniający plagę szarańczy z 1859 roku – najprawdopodobniej jedyny taki na świecie. Na brzeg pobliskiego stawu Echo przychodzą żyjące na swobodzie koniki polskie (tarpany). Jest tu też piaszczysta plaża i kąpielisko, na której w pogodne dni można miło się zrelaksować.

Kto nie pamięta z dziecinnych lat, z bajek Brzechwy, miasteczka o wdzięcznej nazwie Szczebrzeszyn? Odnaleźć je można właśnie tu – na Roztoczu. To w rzeczywistości małe miasteczko, ale o bardzo długich tradycjach. Jego najpopularniejszemu mieszkańcowi – chrząszczowi wystawiono nawet pomnik! Przed wojną mieszkali tu Żydzi, do dziś zachowała się synagoga oraz kirkut. W pobliżu warto udać się do Piekiełka – plątaniny wąwozów lessowych.

Przy granicy z Ukrainą znajduje się znane uzdrowisko – Horyniec Zdrój. Odwiedzający mogą skosztować leczniczych wód siarczkowych. Sanatorium mieści się w pałacu dawnych właścicieli Horyńca. Warto zobaczyć XVIII wieczny klasztor Franciszkanów i klasycystyczny teatr dworski.

Przywołane przeze mnie miejsca, to tylko niektóre z wielu licznych atrakcji krajoznawczych Roztocza. Nie będą się też tu nudzić lubiący aktywny wypoczynek. Na amatorów sportów zimowych czekają wyciągi w Bobliwie, Krasnobrodzie, Jacni, Batorzu, Justynówce i Sułowie. Roztocze oferuje liczne szlaki dla lubiących piesze wędrówki, jazdę na rowerze i specjalne ścieżki spacerowo-dydaktyczne. Wśród tak pięknych krajobrazów każdy będzie mógł wypocząć w wymarzony sposób!

Minęło już ponad 400 lat, od chwili kiedy wielbiciel Roztocza, kanclerz Jan Zamoyski założył tutaj swój mały, prywatny rezerwat nazywany Zwierzyńcem. Ten wielki miłośnik przyrody i wytrawny myśliwy już wówczas zdawał sobie sprawę, iż Roztocze to kraina o wyjątkowych walorach naturalnych które należy zachować dla przyszłych pokoleń. Jan Zamoyski stał się pionierem ochrony roztoczańskiej przyrody, nie przypuszczając zapewne, że jego rezerwat jest zalążkiem przyszłego Roztoczańskiego Parku Narodowego.

Ziemie Jana Zamoyskiego były jednym z nielicznych obszarów, gdzie występowały tarpany będące dziką odmianą konia leśnego. Po likwidacji Zwierzyńca w 1806 roku, zostały one rozdane okolicznym chłopom i wyniku krzyżowania się z koniem domowym, powstała nowa rasa silnego konika polskiego. W 1982 roku w roztoczańskich lasach udało się przywrócić tarpany i dziś możemy je podziwiać w pobliżu stawów Echo. Uzupełnieniem hodowli rezerwatowej jest ochrona stajenna w osadzie leśnej Florianka.

W roztoczańskich lasach dominuje przede wszystkim piękna buczyna karpacka i bór jodłowy z największymi jodłami w Polsce. Ich wysokość dochodzi do 50 m! Tutejsze leśne ostępy były wspaniałym miejscem życia dla żubrów, niedźwiedzi, wilków i jeleni. Do dnia dzisiejszego ostały się tylko ostatnie dwa gatunki. Inne występujące tu rzadkie zwierzęta to: popielica, orzesznica, żołędnica, koszatka, wydra, łasica, gronostaj, daniel, oraz ryjówka malutka - najmniejszy ssak w Polsce, ważący 4 gramy. Warto wspomnieć, iż na Roztoczu występuje bardzo rzadka w Polsce kraska. Ptak ten znalazł idealne warunki do lęgu w tutejszych wąwozach, np. W Wielkim Rowie, u stóp wzgórza Zalesie. Kraska ukrywa swoje gniazda w poziomych norkach wydrążonych w ścianach głębocznic. Wąwozy są zjawiskiem charakterystycznym dla Roztocza, ponieważ tworzą się w występującym tu podłożu lessowym, w wyniku erozji i rozjeżdżania przez wozy konne. Pozostałe interesujące ptaki które tutaj gniazdują to: pliszka górska, bocian czarny, kruk, dzięcioł, myszołów, orlik krzykliwy, sowa i pustułka.

Innym znanym elementem roztoczańskiego krajobrazu są pofałdowane, różnokolorowe, wąskie pasy pól uprawnych. Taki pejzaż jest efektem dawnych podziałów gruntów dla wielu spadkobierców. Tą piękną mozaikę najlepiej podziwić przy pięknej pogodzie, z wierzchołka Bukowej Góry.

Czy wiesz, że tuż za północną granicą Roztoczańskiego Parku Narodowego leży miejscowość Szczebrzeszyn, znana z wiersza Jana Brzechwy? Ponieważ tutejszy chrząszcz brzmiący w trzcinie jest szczególnie popularny, postanowiono go uhonorować i wystawić mu pomnik.

Zabytki kultury materialnej Roztocza, stanowią bardzo bogaty zbiór. Roztocze to przede wszystkim prawdziwy skarbiec architektury drewnianej. Podczas wędrówek po tym obszarze wciąż trafiamy do wsi o tradycyjnej zabudowie i domami krytymi strzechą. Cechą charakterystyczną są też rozrzucone po polach i lasach kapliczki i krzyże przydrożne. Oprócz tego w roztoczańskiej krainie czeka nas mnóstwo innych niespodzianek i atrakcji. Klasztor w Krasnobrodzie, Frampol – miasteczko zbudowane na planie pajęczyny z ulicami stodolnymi i piękną, drewnianą plebanią, Pałac Zamoyskich w Klemensowie, liczne, otwarte kamieniołomy, XVIII-wieczny modrzewiowy kościół w Tomaszowie Lubelskim, drewniane cerkwie w Woli Wielkiej, Hrebennem i Radrużu, młyny w Bondyrzu to zaledwie kilka z nieprzebranego zbioru tutejszych osobliwości. Zwierzyniec jest najpopularniejszą miejscowością na Roztoczu. Do punktów obowiązkowych podczas odwiedzin w Zwierzyńcu należą: barokowy kościół na wyspie Stawu Kościelnego, XIX-wieczna, klasycystyczna drewniana willa a także murowana oberża z początku XIX wieku.