Województwo lubelskie to niezwykle interesujący region łączący w sobie bogactwo kulturowe i wspaniałą przyrodę. Na jego obszarze znajdują się jedne z najsłynniejszych polskich miast bogatych w zabytki – Lublin, Zamość, Nałęczów czy też Kazimierz Dolny, a także dwa wyjątkowe parki narodowe – Poleski i Roztoczański.
Stolicą Lubelszczyzny jest Lublin – miasto o niezwykle bogatej tradycji i kulturze. W tutejszym zamku wzniesionym przez Kazimierza Wielkiego, znajduje się zabytek niezwykłej klasy – Kaplica Świętej Trójcy ze wspaniałą polichromią z początku XV w. Symbolem miasta jest Brama Krakowska, której każdego południa grany jest hejnał. Zabytkowe centrum miasta w którym wykonano wiele prac konserwatorskich przypomina turystom o złotym okresie dla miasta, kiedy mieścił się tu Trybunał Koronny dla całej Małopolski. Ważnym miejscem w Lublinie jest Majdanek – były obóz koncentracyjny, który był drugim co do wielkości po Oświęcimiu, obozem hitlerowskim w Europie. Obecnie funkcjonuje tu muzeum jako miejsce pamięci o ludziach którzy byli tutaj więzieni i ponieśli śmierć.
Nałęczów to słynne polskie uzdrowisko. Jego centrum stanowi park uzdrowiskowy z Pałacem Małachowskich i pijalnią wód. Wśród obfitej, wielogatunkowej zieleni kryją się liczne, ciekawe architektonicznie obiekty uzdrowiskowe które mają długoletnią historię. Miłych wrażeń może dostarczyć spacer ulicą Lipową, przy której stoją piękne zabytkowe wille.
Do Chełma warto pojechać, by zobaczyć tamtejsze podziemia które są unikalną pozostałością górnictwa kredowego i jedyną w Europie podziemną kopalnią kredy. Wyrobiska pełniły również inną funkcję – były schroniskami podczas wojen oraz piwnicami gospodarskimi. W chwili obecnej w celach turystycznych udostępniono 2 km zabezpieczonych korytarzy i komór położonych pod starówką Chełma. Według miejscowych legend w podziemiach krąży dobrotliwy duch Bieluch.
Wizytówką Zamościa jest Rynek z zabytkowymi kamieniczkami i wspaniałym, renesansowym ratuszem. Miasto które powstało w 1580 r. zostało uznane za pomnik historii i wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zamość słynie nie tylko z wybitnych, renesansowych zabytków, ale również licznych imprez kulturalnych, sportowych i handlowych.
W Janowie Podlaskim znajduje się najstarsza i najpiękniejsza polska stadnina. Hodowane są tutaj konie czystej krwi arabskiej, a także konie angloarabskie. Stadnina istnieje od 1817 r. i z początków jej działalności zachował się zabytkowy zespół stajni. Najsłynniejsze z nich to Zegarowa z 1848 r. i Czołowa z 1841 r., zaprojektowane przez cenionego architekta Henryka Marconi. To właśnie z tej stadniny pochodzi El Paso – najpiękniejszy koń krwi arabskiej na świecie oraz angloarab Artemidor, na którym Jan Kowalczyk zdobył złoty medal na olimpiadzie w Moskwie. Dużą atrakcją stadniny są coroczne aukcje – sierpniowe Dni Konia Arabskiego. Warto wiedzieć, to wspaniałe miejsce można zwiedzać tylko za zgodą dyrekcji.
Wola Okrzejska to miejsce urodzenia Henryka Sienkiewicza, a tutejsze krajobrazy i mieszkańcy stanowili inspirację wielu jego dzieł. Warto zajrzeć do tutejszego muzeum poświęconemu życiu i twórczości pisarza, a także obejrzeć parkowe rzeźby wykonane na wzór bohaterów sienkiewiczowskich utworów.
Ciekawostką jest również Muzeum Czynu Bojowego w Woli Gułowskiej prezentujące eksponaty związane z Ostatnią Bitwą Obronną Września 1939 r. Zobaczymy tu uzbrojenie, umundurowanie i prywatne pamiątki żołnierzy, którzy walczyli w wielkiej bitwie.
W Radzyniu Podlaskim warto zobaczyć XVIII-wieczny zespół parkowo – pałacowy należący niegdyś do rodziny Potockich. Godne uwagi są elementy wyposażenia i wystroju wnętrz, które sprowadzono do tej rokokowej siedziby magnackiej z Paryża i Wiednia. Tutejsza oranżeria stanowi jedną z najwspanialszych jakie można zobaczyć w Polsce.
Kock znany jest z pałacu księżnej Jabłonowskiej, który według legendy połączony jest z miastem podziemnym tunelem. Księżna marzyła o stworzeniu wielkomagnackiej osady i to dzięki niej powstał tu jeden z największych rynków w Europie.
Rezydencja w Czemiernikach wyróżnia się wspaniałą, włoską, renesansową architekturą i otaczającym ją wyjątkowo pięknym ogrodem. Ponadto we wsi znajduje się kilka zabytkowych drewnianych domów z XIX i XX w.
Dęblin kojarzy nam się głównie ze znaną Wyższą Szkołą Oficerską Sił Powietrznych, jednakże warto wiedzieć iż znajduje się tu również interesujący pałacyk o bardzo burzliwej historii. Istniała tu także monumentalna twierdza nazywana Iwanogrodem i zbudowana na polecenie cara podczas rozbiorów.
Puławy to kolebka polskiego muzealnictwa. Podczas wizyty w Puławach punktem obowiązkowym jest zwiedzenie urokliwego parku romantycznego, otaczającego liczne zabytki, w tym Pałac Czartoryski, Świątynia Sybilli, czy też Domek Gotycki. To właśnie w tych budynkach Izabella Czartoryska stworzyła Panteon Narodowej Sławy, czyli pierwsze polskie muzeum pamiątek narodowych.
Pobliski Kazimierz Dolny to miejsce, do odwiedzenia którego nie trzeba zachęcać. Tutejszych gości urzeka malownicza sceneria, artystyczna atmosfera oraz unikalne zabytki polskiego renesansu – piękne kamienice, spichlerze, fara, czy też ruiny zamku z basztą. Koniecznie należy wybrać się na spacer po Korzeniowym Dole – lessowym wąwozie, gdzie korzenie drzew tworzą fantastyczne formy. Będąc w Kazimierzu warto przepłynąć do leżącego na przeciwległym brzegu Wisły Janowca, gdzie wznoszą się ruiny imponującej twierdzy zbudowanej przez rodzinę Firlejów w XVI w. obok zamku znajduje się zabytkowy dwór sarmacki ze spichlerzem i stodołą.
Kozłówka wyróżnia się wspaniale zachowanym zespołem pałacowo – parkowym z XVIII w. Znajduje się tutaj Muzeum Zamoyskich oraz Galeria Sztuki Socrealizmu.
W Białej Podlaskiej warto obejrzeć pozostałości zamku Radziwiłłów – oficyny, wieżę bramną, kaplicę oraz zarys fortyfikacji. W tutejszej wieży swoją siedzibę ma Muzeum Okręgowe.
W pobliżu granicy z Białorusią leży Kodeń – znane sanktuarium maryjne i cel licznych pielgrzymek. Obiektem kultu jest cudowny obraz Matki Bożej Kodeńskiej umieszczony w ołtarzu głównym bazyliki św. Anny.
Jabłeczna to również miejsce związane z religią. Znajduje się tutaj największy męski klasztor prawosławny na terenie Polski. Tutejsze drewniane cerkwie idealnie współgrają z nadbużańskim krajobrazem. Panuje tutaj niezwykła atmosfera, szczególnie wyczuwalna podczas uroczystości odpustowych.
Na południe od Jabłecznej położona jest gmina Hanna, gdzie od setek lat w swoim sąsiedztwie żyją przedstawiciele różnych wyznań i kultur. Znajduje się tutaj kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem św. Piotra i Pawła, który powstał jako prawosławna cerkiew i uchodzi za zabytek najwyższej klasy. Cennymi obiektami są tutaj również drewniana dzwonnica, murowana kapliczka z XVIII w. oraz drewniana plebania z XIX w. Idealnym momentem na wizytę w Hannie jest 29 czerwca, kiedy odbywają się tu uroczystości odpustowe.
Sobibór jest smutnym wspomnieniem wydarzeń z czasów II Wojny Światowej, kiedy znajdował się tu obóz zagłady. Obecnie można tu zwiedzić Muzeum Byłego Hitlerowskiego Obozu Zagłady.
Do najciekawszych zabytków Włodawy należą Wielka i Mała Synagoga, a także Dom Studiów Religijnych, gdzie mieści się Muzeum Pojezierza Łęczyńsko – Włodawskiego, gdzie prezentowane są zbiory regionalne i bogata kolekcja judaików.
Szczebrzeszyn osławiony został przez wiersz Jana Brzechwy. Głównemu bohaterowi utworu – chrząszczowi brzmiącemu w trzcinie wystawiono tu nawet pomnik. Ciekawostką jest fakt, iż z uwagi na otaczające miejscowość pola cebuli, nazywano ją kiedyś Cebulowem.
Krasnystaw znany jest przede wszystkim piwoszom, gdyż odbywa się tutaj Ogólnopolskie Święto Chmielarzy i Piwowarów „Chmielaki Krasnystawskie”.
W Tomaszowie Lubelskim warto zobaczyć barokowy kościół Zwiastowania NMP zbudowany w XVIII w. z drzewa modrzewiowego na ceglanej podmurówce. Ponadto w mieście znajduje się prawosławna cerkiew z 1890 r. oraz znana herbaciarnia którą ulokowano w drewnianym budynku przy rynku.
Jedną z największych atrakcji turystycznych województwa lubelskiego jest Poleski Park Narodowy, charakteryzujący się krajobrazami bagiennymi i nazywany polską miniaturą tundry i lasotundry. Na terenie parku dominują torfowiska przejściowe, które powstają na zarastających jeziorach. Niezwykle interesujący są tutejsi mali mieszkańcy – żółwie błotne, które mają tu jedne z największych stanowisk w Europie. Wśród ciekawych roślin warto wymienić mięsożerne rosiczki, pływacze i aldrowandę pęcherzykowatą która posiada tylko 10 znanych nam w Polsce stanowisk. Bogaty jest również świat ptaków – możemy tu zobaczyć i usłyszeć wodniczkę, błotniaka popielatego. Wspaniałe widowisko stanowi jesienny zlot żurawi na Bagnie Bubnów. Oprócz wspaniałej przyrody dużą atrakcję stanowi poleska architektura wiejska oraz obiekty historyczne. Warto obejrzeć kopiec koło wsi Zienki, który jest kurhanem sprzed około 3,5 tys. lat. Ciekawa będzie również wizyta w Muzeum Polskiego Parku Narodowego w Załuczu Starym, prezentujące eksponaty związane z tutejszą przyrodą i życiem na poleskiej wsi. Wędrówki po parku ułatwiają szlaki wytyczone częściowo przez kładki zawieszone na terenach podmokłych, np. ścieżki dydaktyczne Spławy, Dąb Dominik. Dla turystów z zacięciem ornitologicznym idealnym miejscem do obserwacji będzie zespół stawów Perehod.
Dużym atutem przyrodniczym województwa lubelskiego jest Roztoczański Park Narodowy, porośnięty przez piękną buczynę karpacką i bór jodłowy. W przeszłości tereny te były ostoją żubrów, niedźwiedzi, wilków i jeleni. Dziś żyją tu tylko dwa ostatnie gatunki. Inicjatorem ochrony przyrody na tym terenie był Jan Zamoyski, który w 1589 r. utworzył Zwierzyniec – prywatny rezerwat ochrony przyrody. Jego osobliwością była dzika odmiana konia leśnego – tarpan. Po likwidacji rezerwatu, koniki trafiły do okolicznych gospodarstw chłopskich, gdzie skrzyżowano je z koniem domowym. Efektem tego jest odporna rasa konika polskiego, którego można podziwiać na łąkach w pobliżu stawów Echo. Do Zwierzyńca natomiast warto wstąpić w celu obejrzenia barokowego kościoła na wyspie Stawu Kościelnego, klasycystycznej, drewnianej willi z XIX w. i drewnianej oberży z początku XIX w. Podczas wędrówek po Roztoczańskim P. N. warto zwrócić uwagę na charakterystyczny element tutejszego krajobrazu – pofalowane, różnokolorowe wąskie pasy pól uprawnych. Niezwykle malowniczy jest także lessowy wąwóz Wielki Rów, usytuowany u podnóża wzgórza Zalesie.
Unikalną atrakcją przyrodniczą jest również tzw. Szwajcaria Podlaska – niezwykle malowniczy obszar obejmujący przełomowy odcinek Bugu z głębokimi wąwozami, stromymi brzegami oraz urokliwymi jeziorkami z wyspami i zakolami.
Ciekawym miejscem jest również rezerwat Czartowe Pole, gdzie rzeka Sopot tworzy głęboką, 20-metrową dolinę o stromych zboczach. Szczególną uwagę przyciągają skaliste progi, na których powstały wodospady. Warto również zwrócić uwagę na malownicze ruiny papierni z XVIII w.
Inny „diabelski” rezerwat – Piekiełko – to rezerwat geologiczny z 68 głazami narzutowymi, które znalazły się tu w wyniku działalności lądolodu. Z tutejszymi kamieniami wiąże się wiele interesujących legend.
